همه ما پس از یادگیری حروف الفبا و تسلط بر خواندن و نوشتن یکی از مهم‌ترین دغدغه‌هایمان یادگیری مطالب، حفظ و به خاطر سپردن و سپس یادآوری آن‌هاست.
عمل یادگیری توسط سلطان بدن انسان یعنی مغز صورت می‌گیرد. طی فرآیند پیچیده‌ای این یادگیری صورت می‌پذیرد.
یادگیری در افراد مختلف به یک میزان نیست اما نکته قابل‌توجه این است که هر فرد می‌تواند قوه حافظه خود را تقویت کند و فرآیند یادگیری را با سرعت بیشتری طی کرده و به نتیجه برسد.
با افزایش سرعت مغز و آموزش و تمرین تکنیک‌های یادگیری می‌توان به تقویت حافظه پرداخت.
در این مقاله به شما آموزش خواهیم داد که چگونه با یک‌بار خواندن به خاطر بسپاریم و چگونه بخوانیم تا فراموش نکنیم؟
مطالبی را که ازنظر خواهید گذراند به‌این‌ترتیب هستند:
نخستین مرحله به خاطر سپاری اطلاعات است. در این حافظه نسخه دقیقی از اطلاعات ذخیره می‌شوند. گنجایش این حافظه بسیار زیاد است اما زمان ذخیره‌سازی اطلاعات ۱ تا ۳ ثانیه می‌باشد.
کلیه اطلاعات از طریق محرک‌های حسی (نور، صدا و…) وارد گیرنده حسی شده و بعد وارد حافظه حسی می‌شوند. وقتی محرکی وارد حافظه حسی می‌شود، اگر موردتوجه یا دقت قرار گیرد این اطلاعات وارد حافظه کوتاه‌مدت می‌گردد.
این حافظه مطالب دریافتی از حافظه حسی را به مدت حداکثر ۱۵ تا ۳۰ ثانیه در خود نگهداری می‌کند.
گنجایش این حافظه ۵ تا ۹ ماده یا قطعه اطلاعاتی می‌باشد. فایده مهم حافظه کوتاه‌مدت این است که به ما کمک می‌کند تا اطلاعات را برای مدتی که به‌منظور درک معنی؛ حل مسئله یا تصمیم‌گیری لازم است در اختیار داشته باشیم.
پس از رفع نیاز اطلاعات به‌سرعت محو می‌شوند. اطلاعات رسیده به این حافظه اگر تکرار و مرور شوند و با اطلاعاتی که قبلاً آموخته‌شده، مرتبط گردند به حافظه درازمدت انتقال می‌یابد.
آخرین مرحله فرآیند یادگیری است. وقتی اطلاعات به این حافظه انتقال یابند یادگیری کامل می‌شود.
اطلاعات به کمک سه فرآیند شناختی عمده به نام‌های تکرار یا مرور، بسط یا گسترش و سازمان‌دهی به حافظه درازمدت انتقال می‌یابند.
این حافظه از سه جزء حافظه رویدادی، حافظه معنایی، حافظه روندی تشکیل‌شده است. این حافظه گنجایش نامحدودی دارد و اطلاعات تا آخر عمر در آن نگهداری می‌شود.
کل فرآیند شناختی به سه مرحله، تکرار و مرور، بسط یا گسترش و سازمان‌دهی محدود می‌شود. تکرار یا مرور، باعث نگهداری مطالب در حافظه کوتاه‌مدت و انتقال آن به حافظه درازمدت می‌شود.
بسط یا گسترش، فرایند تفکر درباره یک مطلب جدید است برای ربط دادن آن به اطلاعات قبلی فرد.
سازمان‌دهی، ارتباط بین شباهت‌ها و تفاوت‌های مطالب و دسته‌بندی آن‌ها در حافظه درازمدت را انجام می‌دهد. باید در نظر داشته باشید که نکته‌های بسیاری هستند که ممکن است فرآیند شناختی را بهبود بخشیده و موجب افزایش قدرت یادگیری مغز می‌شود.
این نکات شامل موارد زیر می‌شوند:
*مغز مطالب کلی را بهتر یاد می‌گیرد.
*دشوارترین بخش یادگیری شروع آن است.
*یادگیری رابطه مستقیم به میزان علاقه، دقت و انگیزه و تمرین شما دارد.
*۹۰% تمرین و تلاش و ۱۰% استعداد در یادگیری تأثیر دارد.
*مطالبی که هیچ ارتباطی باهم و با آموخته‌های قبلی ندارند پس از خواندن ۵۰% در ساعت اول و ۶۵% پس از ۲۴ ساعت و ۸۰% در پایان یک ماه فراموش می‌شوند.
در سال ۱۹۹۶ فردی به نام رابینسون اصول زود آموزی را ابداع کرد. او سعی کرد تا با ایجاد زمینه‌ای در ذهن، روند یادگیری را پیش از مطالعه آسان کند.
روش رابینسون آموزش حفظ کردن درس برای دانشجویان و دانش آموزان بسیار سودمند و مفید فایده است. این روش به SQ3R شهرت دارد و کوتاه شده کلمات، پیش‌خوانی (Survery)، سؤال سازی (Question)، خواندن (Read)، بازگویی و تعریف (Recite)، مرور (Review) است.
درسی را که می‌خواهید بخوانید، ابتدا پیش‌خوانی کنید، سعی کنید برای پیش‌خوانی از روش زیر استفاده نمایید:
به خاطر داشته باشید، کسانی که مطلبی را ۶ بار پیاپی می‌خوانند در مقایسه باکسانی که در ۶ نوبت و هر بار ۵ دقیقه این کار را می‌کنند، درصد یادگیری کمتری دارند.
چراکه در فواصل زمانی قدرت پردازش ذهن بالاتر می‌رود.
با فراگرفتن تکنیک‌های یادگیری می‌توانید به نتیجه دلخواه خود که همان افزایش قدرت یادگیری مغز است دست پیدا کنید.
رمز یادگیری مؤثر، تکرار مطالب است. تکرار، یکی از اهرم‌های قدرتمند در اختیار ماست. تکرار باعث می‌شود اطلاعات مدام به مغز مخابره شود و مغز با این تکرارها اصطلاحاً به‌خوبی شیرفهم می‌شود.
اگر می‌خواهید به قدرت تکرار کردن پی ببرید، پیشنهاد می‌کنم درباره معجزه این شیوه از بازیگران مشهور، ورزشکاران حرفه‌ای، موزیسین‌های موفق و ارتشی‌های منظم سؤال کنید.
آن‌ها قدرت تکرار را به‌خوبی درک کرده‌اند، چون همین تکرار مستمر و متمرکز (در ادامه درباره تمرکز با شما صحبت خواهم کرد) رمز موفقیت آن‌هاست و عامل مؤثری در پیشرفتشان به شمار می‌آید.
آن‌قدر که تکرار مهم است، مدت‌زمانی که به مطالعه اختصاص می‌دهید ملاک نیست. چیزی که اهمیت دارد نتیجه کار ماست. پس با توجه به آنچه گفته شد اولین قدم این است که از شر ساعت خلاص شوید و در عوض تمام توجه و تمرکزتان را روی «به‌اندازه کافی تکرار کردن» بگذارید.
تقسیم‌بندی مطالب به حجم‌های کوچک‌تر به مغز می‌آموزد هر مهارت یادانشی که ما یاد می‌گیریم درواقع مجموعه‌ای از بخش‌های اطلاعاتی کوچک‌تر است که کنار هم قرار می‌گیرند و کل مطلب را شکل می‌دهند.
یکی از اولین مواردی که باید هنگام تلاش برای آموختن هر موضوع جدیدی به کار بگیریم، تفکیک مطالب به بخش‌های کوچک‌تر است. با این کار حجم مطالب تقسیم می‌شود و درنتیجه یادگیری سریع و آسان‌تر خواهد بود. با این روش به‌یک‌باره با حجم زیادی از مطالب روبه‌رو نمی‌شویم، مأیوس نخواهیم شد و دست از تلاش نمی‌کشیم.
وقتی مطالب به قسمت‌های کم‌حجم تقسیم شود، با آموختن هر بخش انگیزه ما تقویت و سرعت یادگیری‌مان بیشتر می‌شود، پس ترغیب می‌شویم و می‌توانیم تا آخر ادامه بدهیم. خوب حالا که مطالب را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کردید، می‌توانیم به مرحله بعد برویم. آماده‌باشید!
سعی کنید فقط اطلاعات مهم و مناسب را خط بکشید. برای مثال در یک صفحه فقط دور چند کلمه کلیدی خط بکشید.
قبل از اینکه دور چیزی خط بکشید از خود بپرسید که آیا این اطلاعات هدف من را تکمیل می‌کنند یا نه؟ اگر جوابتان نه است پس دورش خط نکشید.
بین اطلاعات جدید و اطلاعاتی که از قبل دارید ارتباط برقرار کنید. با این کار، ذهنتان اطلاعات جدید را در حافظه بلندمدت ذخیره می‌کند. برای مثال با ربط دادن تاریخ یک رویداد مهم به تاریخ تولد عزیزانتان یا عددهای مهم زندگی‌تان می‌توانید تاریخ را بهتر به خاطر بیاورید.
هنگامی‌که فرآیند یادگیری تبدیل به یک بازی لذت‌بخش شود، زمان متوقف می‌شود، غرق در تکرار مطالب می‌شویم و به‌راحتی آن‌ها را یاد می‌گیریم.
اگر برای یادگیری موضوعی تلاش می‌کنید، یکی از راهکارهای مؤثر طراحی یک بازی است. از فرآیند یادگیری مطلب یا مهارت موردنظرتان برای خود یک بازی بسازید دانیل کویل پیشنهاد می‌کند که به کاری مثل حفاری کردن فکر کنید؛ کاری که خسته‌کننده، سخت و طاقت‌فرساست و تکراری و بیهوده به نظر می‌رسد.
یادگیری هم در وهله اول چیزی شبیه بیهوده کندن زمین است، اما بازی به معنی سرگرمی، تعامل با دیگران، شور و اشتیاق و تحرک است. به همین دلیل ساده برای افزایش سرعت یادگیری یک مطلب یا آموختن یک مهارت، بهتر است بازی کردن را جایگزین یک کار خشک و خسته‌کننده کنید.
تحقیقات متعدد تأکید می‌کنند که استراحت کافی عملکرد مغز را افزایش می‌دهد. نوشیدنی‌های کافئین دار مثل قهوه راه مؤثری برای یادگیری نیستند.
درواقع شواهد نشان می‌دهد این کار کم اثرترین روش بالا بردن راندمان یادگیری است. اگر بخواهیم واقعاً چیزی را به‌سرعت یاد بگیریم، باید زمانی اقدام به آموختن کنیم که ذهنمان تازه‌نفس باشد.
وقتی در حال خواندن هستید اطلاعات مهم‌تر را بنویسید. مثلاً اگر راجع به اسلام می‌خوانید پنج ویژگی اسلام را بنویسید.
از اتفاقات مهم موضوع‌ها و مردم تصویرهای ذهنی بسازید. برای مثال یک تاریخ مهم مثل شروع یک جنگ را در ذهن خود همراه با تاریخش به‌صورت اعداد بزرگ تصویرسازی کنید.
همین‌طور می‌توانید صحنه‌ای از جنگ را طراحی کنید و تاریخ شروع و پایان جنگ را در زیر آن بنویسید.
اگر شما توسط شنیدن یاد می‌گیرید پس سعی کنید که جاهای مهم را با صدای بلند بخوانید. عمل صحبت کردن و شنیدن ممکن است به شما کمک کند تا موضوع را بهتر به یاد بیاورید.
پس جاهای مهمی که زیرشان خط کشیدید را با صدای بلند بخوانید درست مثل‌اینکه به یک سؤال جواب می‌دهید.
همچنین می‌توانید از رابطه بین کلمات استفاده کنید تا چیزهای مهم را به یاد بیاورید. مثلاً شعر یا آهنگ ساختن به شما کمک می‌کند تا اطلاعات مهم را فراموش نکنید.
بعدازاینکه بخشی از مطالب را خواندید هر چیزی که خوانده‌اید را به زبان خود بنویسید. این کار به شما کمک می‌کند تا چیزهایی که به یاد می‌آورید و اطلاعاتی که نمی‌توانید به یاد بیاورید را ارزیابی کنید.
بعدازاینکه چیزی را خواندید با دوستان و اعضای خانواده و یا همکلاسی‌های خود در مورد آن گفت‌وگو کنید. عمل مشاجره کردن در مورد محتوا اطلاعات را در ذهن شما تداعی می‌کند.
تمامی حقوق مطالب برای آتی بوک محفوظ است و هرگونه کپی برداری بدون ذکر منبع ممنوع می باشد.
